Άγιος Νεκτάριος, ο προστάτης της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης

Στις 9 Νοεμβρίου τιμούμε τον Άγιο Νεκτάριο, Επίσκοπο Πενταπόλεως, τον εν Αιγίνη, προστάτη της Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης και έναν από τους μεγαλύτερους Αγίους της Ορθοδόξου εκκλησίας.

Γεννήθηκε στη Σηλυβρία της ανατολικής Θράκης το 1846 και κοιμήθηκε το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου του 1920 σε ηλικία 74 ετών. 

Ήταν το πέμπτο από τα επτά παιδιά της οικογένειάς του και το κατά κόσμον όνομά του ήταν Αναστάσιος Κεφαλάς.

Η οικογένεια του ήταν πτωχή σε υλικό πλούτο αλλά πλούσια σε αρετές χριστιανικές και γι’ αυτό η αγωγή του νεαρού Αναστάσιου ήταν πολύτιμο εφόδιο μέσα στη ζωή του. Από μικρός έδειχνε την ιερατική του κλίση για προσευχή. Είχε συγχρόνως μεγάλη έφεση στα γράμματα και σαν μέλισσα συνέλεγε τόσο από τους φορείς της εγκυκλοπαιδικής γνώσεως, όσο και από τα συγγράμματα των πατέρων της εκκλησίας το νέκταρ της σοφίας και της ψυχοπνευματικής αναβαθμίσεως. Aποτέλεσε λοιπόν λαμπρή προσωπικότητα και γι’ αυτό παρά τις οικονομικές δυσχέρειες που σε όλη του τη ζωή τον ακολουθούσαν, πάντοτε διακρινόταν στους πνευματικούς κύκλους.

Σε ηλικία 14 ετών πηγαίνει στην Κωνσταντινούπολη, όπου εργάζεται σκληρά και συγχρόνως παρακολουθεί με διάκριση το σχολείο. Στα 20 περίπου χρόνια του διορίστηκε παιδονόμος

στο εκεί σχολείο του Μετόχιου Πανάγιου Τάφου. Όταν έγινε 22 ετών, υπηρέτησε διδάσκαλος στο Λίθι της Χίου. Όλοι τον αγαπούσαν για την πραότητα και το ζήλο του να αναδείξει τους μαθητές του χρήσιμους πολίτες. Zούσε ήδη με άσκηση, προσευχή και νηστεία και μετά από 7 χρόνια έγινε δόκιμος μοναχός στη “Νέα Μονή” της Χίου. Ως μοναχός ονομάστηκε Λάζαρος, ενώ αργότερα (15/1/1877) που χειροτονήθηκε ιεροδιάκονος, μετονομάστηκε σε Νεκτάριο. Ήδη από τότε πολλοί τον θεωρούσαν Άγιο για την πνευματικότητά του.

Ο Άγιος στην Αλεξάνδρεια

Γνωρίζεται με τον Πατριάρχη Αλεξάνδρειας Σωφρόνιο, σπουδάζει Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών (1882-1885), χειροτονείται πρεσβύτερος (23/3/1886) και μετά τη λαμπρή ποιμαντική και διοικητική δραστηριότητα, τα φιλανθρωπικά έργα, την καθοριστική συμβολή στον εξωραϊσμό του ιερού Πατριαρχικού ναού του Αγίου Νικολάου Καΐρου και τα λοιπά κοινωφελή έργα του – ο Πατριάρχης Σωφρόνιος τον χειροτονεί Αρχιερέα υπό τον τίτλο του Μητροπολίτου της παλαιά τότε Μητροπόλεως Πενταπόλεως (15/1/1889).

Δυστυχώς όμως παρά τη σπουδαιότατη συμβολή του στην εκκλησία της Αλεξάνδρειας, την ένθερμη αγάπη του λαού στο πρόσωπο του και το θαυμασμό που προκαλούσε για την αυταπάρνηση του στον Πατριάρχη Σωφρόνιο και τους λοιπούς πνευματικούς ανθρώπους, έπεσε σύντομα θύμα συκοφαντίας από ραδιουργούς συναδέλφους του οι οποίοι έπεισαν τον Πατριάρχη ότι ο Άγιος Νεκτάριος εποφθαλμιούσε τον Πατριαρχικό θρόνο της Αλεξάνδρειας. Έτσι ο Άγιος διατάχτηκε να εγκαταλείψει την Αλεξάνδρεια. Παρά τη θλίψη του για τις συκοφαντίες και την εξορία του, παρά την οικονομική εξαχρείωση που συνάντησε τα μετέπειτα χρόνια, τις προσβολές και την περιφρόνηση κατά τον ερχομό του στην Ελλάδα και την εγκατάλειψη του από ανθρώπινη παρηγοριά, ο Άγιος αντιμετώπισε τους πειρασμούς με υπομονή, πίστη και δοξολογία προς το Θεό, ανεξικακία και πραότητα προς τους ανθρώπους. Γίνεται απλός ιεροκήρυκας στους Νομούς Ευβοίας Φθιώτιδας και Φωκίδος, όπου κατέκτησε το ποίμνιό του.

Το 1894 γίνεται Διευθυντής στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών, την οποία διακόνησε αρίστως έως το 1908.

Οι μαθητές του και ο λοιπός κόσμος τον σέβεται πλέον ως Άγιο. Το ίδιο και οι Πατέρες του Αγίου Όρους μετά την εκεί επίσκεψη του το 1898. Το 1908 έρχεται στην ιερά Μονή της Αγίας Τριάδος στην Αίγινα – την οποία ίδρυσε ο ίδιος το 1904 – ως πνευματικός πατέρας των εκεί μοναζουσών. Διακονεί την αδελφότητα με οσιακή αφοσίωση και άκρα ταπείνωση και τη διδάσκει με μοναδικό τρόπο την αγγελική πολιτεία. Συνηθίζει να συμβουλεύει τις αδελφές και τον κόσμο “Παιδί μου να μην απελπίζεσαι! Στις μπόρες της ζωής σου να λες Κύριος στερέωμα μου και καταφυγή μου και ρύστης μου”.

Μπορείτε να διαβάσετε το αφιέρωμα του περιοδικού "Άναβάσεις" για τον Άγιο Νεκτάριο στον παρακάτω σύνδεσμο:

http://anavaseis.blogspot.com/2011/11/blog-post_7532.html

Στη συνέχεια, ακολουθεί το αναλυτικό ιστορικό περί της ανεγέρσεως του Ιερού Ναού Αγίου Νεκταρίου Χανίων:

"Η ανέγερση του Ιερού Ναού του Αγίου Νεκταρίου Χανίων, που υπήρξε και ο πρώτος Ναός που ανηγέρθη παγκοσμίως προς τιμή του Αγίου και πριν ακόμα τελειώσουν τα διαδικαστικά της ανακήρυξής του ως Αγίου από το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινουπόλεως, οφείλεται, μπορούμε να πούμε, στη γνωριμία του ζεύγους Μαρίκας και Στεφάνου Κουφάκη, ευσεβών χριστιανών της πόλεως Χανίων, με τον Ιερομόναχο Αμφιλόχιο Μακρή, μαθητή και φίλου του Αγίου Νεκταρίου, ο οποίος ήταν ιδρυτής της Αδελφότητας « Της Μητρός Του Ηγαπημένου »,ήτοι της Θεομήτορος στην Πάτμο.

Την 9η Νοεμβρίου 1951 το ζεύγος Κουφάκη μαζί με θεοσεβείς κυρίες, παρακολούθησε τιμητική θρησκευτική εκδήλωση αφιερωμένη στον Άγιο Νεκτάριο, στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Πευκακίων Αθηνών.

Αυτή η ομάδα θα αποτελέσει και τον πρώτο ένθεο πυρήνα πιστών στην πόλη μας μέχρι το έτος 1956 όπου θα λάβει χώρα πανηγυρική εκδήλωση στον Ιερό Ναό του Αγίου Παντελεήμονος Χαλέπας όπου τοποθετήθηκε μία εικόνα του Αγίου Νεκταρίου. Τότε ρίχτηκε η ιδέα της διενέργειας εράνου για την κατασκευή προσκυνηταρίου προκειμένου να τοποθετηθεί επίσημα η εικόνα του Αγίου.

‘Όμως επειδή η δαπάνη κρίθηκε μεγάλη για τα δεδομένα της εποχής, σκέφτηκαν ότι καλύτερα θα ήταν να ανεγερθεί ίδιος μικρός Ναός προς τιμήν του Αγίου. Η σκέψη αυτή γέννησε και την ανάγκη δημιουργίας σωματείου για να προχωρήσει στην υλοποίηση των συμφωνηθέντων.

‘Ετσι κατά τα έτη 1957,1958 και 1959, ο Άγιος φιλοξενείται στον Ιερό Ναό του Αγίου Λουκά όπου πραγματοποιούνται λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Νεκταρίου και Παρακλήσεις κάθε Τετάρτη, με πλήθος κόσμου να προσέρχεται σ’ αυτές.

Το έτος 1960 οι πιστοί των Χανίων και όλης της Κρήτης γενικότερα αξιώνονται, με κατάνυξη και δέος , να ασπασθούν Λείψανα του Αγίου στον δικό του πλέον Ιερό Ναό στα Παχιανά Χανίων.

Το Ιερό Λείψανο (Σπόνδυλος) που φυλάσσεται στο Ναό παραχωρήθηκε με τη μεσολάβηση του Ιερομονάχου Αμφιλοχίου Μακρή, του « Γέροντα της Πάτμου », όταν στις 20 Οκτωβρίου 1960 και ενώ ήταν άρρωστος νοσηλευόμενος στον Ερυθρό Σταυρό Αθηνών, δέχτηκε την επίσκεψη της κ, Μαρίκας Κουφάκη, στην οποία είπε: « Τώρα που ήλθες θα πάμε εις την Αίγιναν να μεριμνήσω να σου δοθή Λείψανον του Αγίου Νεκταρίου δια τον Ναόν του, που κτίζεται στα Χανιά ».

Έτσι με την , από 28-10-1960, βεβαίωση του Μητροπολίτη Ύδρας, Σπετσών, Αιγίνης Προκοπίου, παραχωρήθηκε ένας σπόνδυλος του Αγίου Νεκταρίου ο οποίος καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής του ταξιδιού μέχρι τον Πειραιά μοσχοβολούσε, γεγονός που αντιλήφτηκαν οι συνταξιδιώτες του πλοίου και βεβαίωναν.

Στις 29 Οκτωβρίου 1960,ημέρα Σάββατο και ώρα τέσσερις το απόγευμα, με το αεροπλάνο της γραμμής ο Άγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως έρχεται στα Χανιά.

Την 8η Νοεμβρίου 1960,παραμονή της εορτής του, ταπεινά και απέριττα, χωρίς πομπές και παρατάξεις, μόνο δια της ευλαβικής και πανηγυρικής κρούσεως της καμπάνας του νεόδμητου και μόλις αποπερατωθέντος Ιερού Ναού, ο Άγιος εγκαθίσταται μόνιμα πλέον στον Οίκο του, Πρώτο στον κόσμο όλο, για να είναι ο Προστάτης των Χανίων και ως διάδοχος του Νίκωνος του «Μετανοείτε».

Με την με αριθμό Πρωτοκόλλου 260 από 20-4-1961, Πατριαρχική και Συνοδική Πράξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ανακηρύσσεται ως Άγιος ο Μητροπολίτης Πενταπόλεως Νεκτάριος Κεφαλάς « …όπως από του νυν και εις το εξής εις αιώνα τον άπαντα, ο αοίδιμος Ιεράρχης Νεκτάριος Κεφαλάς συναριθμήται τοις Οσίοις και Αγίοις της Εκκλησίας ,τιμώμενος παρά των πιστών και ύμνοις εγκωμίων γεραιρόμενος τη Θ΄του μηνός Νοεμβρίου εν η οσίως τον μετά του σώματος βίον ετερμάτισεν ».

Στις 22 Σεπτεμβρίου 1965 συνεστήθη ο Χριστιανικός Σύλλογος « ΑΓΙΟΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΧΑΝΙΩΝ » με αποκλειστικό σκοπό την ανέγερση ευαγών Ιδρυμάτων για την περίθαλψη πασχόντων μελών της κοινωνίας μας.

Τα ίδια πρόσωπα, προ λίγων ετών και συγκεκριμένα την 6η Αυγούστου 1962,υπό την επωνυμία « Σύλλογος Ιδρύσεως Ιερού Ναού Αγίου Νεκταρίου Χανίων », εργάστηκαν και ανήγειραν τον Ιερό Ναό του Αγίου Νεκταρίου Χανίων, ΣΕ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ του υπό του ιδίου Συλλόγου ανεγερθέντος πρώτου Ναού λόγω του ότι κρίθηκε ανεπαρκής σε χώρο και εμφάνιση.

Μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα ο Σύλλογος κατασκευάζει νέα κτίρια για το Ίδρυμα, « ΣΤΕΓΗ ΚΟΡΙΤΣΙΟΥ » όπου θα φιλοξενήσει άπορα, ορφανά και εγκαταλελειμμένα κορίτσια. Στο πρώτο ίδρυμα διαβιούν και βρίσκουν στοργή και προστασία είκοσι δύο ( 22 ) άπορα και ορφανά κορίτσια τα οποία θα παραμείνουν υπό την σκέπη των Ιδρυμάτων μέχρι της αποκαταστάσεώς των.

Τα κορίτσια παρακολουθούν μαθήματα κοπτικής, ραπτικής, κεντήματος, πλεκτικής, ζωγραφικής, αγιογραφίας, ξένων γλωσσών, μουσικής και λοιπών τεχνών κατά τα ενδιαφέροντά τους. Επίσης λειτουργεί και Ιεροραφείο για όσες ενδιαφέρονται.

Από το έτος 1976 λειτούργησε προσωρινή στέγη περιθάλψεως υπερηλίκων Μοναχών η οποία στεγάστηκε προσωρινά σε μισθωθέν οίκημα μέχρι την ανέγερση του πολυώροφου κτιρίου παραπλεύρως της εκκλησίας, όπου δημιουργήθηκαν νέοι ξενώνες, ο αγιογραφικός Οίκος, το πολύ πλούσιο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και η αίθουσα Πνευματικών και Μορφωτικών εκδηλώσεων όπου, εσχάτως κάθε Κυριακή, εθελόντριες του νεοσυσταθέντος Συλλόγου Κυριών και Δεσποινίδων, φίλων των Ιδρυμάτων, προσφέρουν καφέ, αναψυκτικά κ.ά. , μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας σε όλο το εκκλησίασμα με επωφελείς και εποικοδομητικές συζητήσεις επί διαφόρων θεμάτων που απασχολούν σήμερα την κοινωνία.

Επιπρόσθετα σε ιδιόκτητες εκτάσεις πλέον των τριάντα [ 30 ] στρεμμάτων της κ. Μαρίκας Κουφάκη στις Κορακιές Ακρωτηρίου, οι οποίες προσφέρθηκαν αφιλοκερδώς στην εκκλησία, ανηγέρθησαν οι παιδικές κατασκηνώσεις των Ιδρυμάτων του Ιερού Ναού, όπου φιλοξενούνται τα παιδιά το καλοκαίρι, καθώς επίσης και Πνευματικό Κέντρο και Πνευματικό Ησυχαστήριο όπου έχουν πραγματοποιηθεί πλήθος εκδηλώσεων μέχρι σήμερα.

Από την έναρξη λειτουργίας της « Στέγης Κοριτσιού » μέχρι σήμερα έχουν φιλοξενηθεί βρίσκοντας την απαραίτητη ζεστασιά, προστασία και θαλπωρή, υπέρ τα οχτακόσια [ 800 ] κορίτσια από βρέφη, νήπια έως έφηβες και ενήλικες ενίοτε και από τις οποίες πάνω από εκατό [ 100 ] αποκαταστάθηκαν και έλαβαν την απαραίτητη προίκα με το γάμο τους, όπως επίσης προίκα παίρνουν και όλα τα κορίτσια άσχετα με το χρόνο που φιλοξενήθηκαν στο Ίδρυμα εφόσον το επιθυμούν.

Ακόμα αρκετά κορίτσια σπούδασαν σε Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. και αποκαταστάθηκαν επαγγελματικά. Το ‘Ιδρυμα εξακολουθεί να παρακολουθεί και να φροντίζει για όλα τα κορίτσια που κατά καιρούς έζησαν μέσα σε αυτό διοργανώνοντας διάφορες συνεστιάσεις περιστασιακά κ..α. εκδηλώσεις όπου συγκεντρώνονται συνήθως αρκετά από αυτά μαζί με τις οικογένειές τους.

Εξυπακούεται ότι στη διάθεση των Ιδρυμάτων βρίσκεται, από την πρώτη στιγμή της λειτουργίας των, και το κατάλληλο επιστημονικό Προσωπικό όπως ψυχολόγος, κοινωνιολόγος, κοινωνικοί λειτουργοί, εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γιατροί κ.ά. άλλοι εκ των οποίων ανήκουν στο μόνιμο Προσωπικό των Ιδρυμάτων, μισθοδοτούμενοι από αυτό, και άλλοι εργαζόμενοι ως εθελοντές αμισθί προσφέροντες τις υπηρεσίες τους και τους οποίους για μία ακόμη φορά θερμώς ευχαριστούμε.

Τις δύσκολες ώρες που διέρχεται η Πατρίδα μας και ο σκληρά δοκιμαζόμενος, ποικιλοτρόπως, λαός μας, η εκκλησία μας συνεχίζει με αμείωτο ζήλο το φιλανθρωπικό της έργο που από την πρώτη στιγμή λειτουργίας του Συλλόγου και των Ιδρυμάτων επεκτάθηκε σε όλο τον κόσμο.

Έθεσε στη διάθεση Μονών, Ιερών Ναών και εξωκλησίων το Ιερορραφείο του στολίζοντας με ιεροκαλύμματα και ιερά άμφια πλήθος εκκλησιών ανά τον κόσμο και την ελληνική επικράτεια.

Ακόμα προσέφερε και προσφέρει στους αναξιοπαθούντες συνανθρώπους μας είδη οικοσκευής, είδη ρουχισμού και υπόδησης ενώ σε καθημερινή βάση προσφέρονται περί τις εκατόν πενήντα [ 150 ] μερίδες φαγητού δωρεάν, στους έχοντες ανάγκη. Επιπρόσθετα παρείχε και παρέχει ψυχολογική στήριξη σε ομογενείς του εξωτερικού που τηλεφωνούν ζητώντας ένα λόγο παρηγοριάς στις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στην ξενιτιά.

Επίσης οι ξενώνες των Ιδρυμάτων και του Πνευματικού Κέντρου στις Κορακιές φιλοξενούν συνεχώς ανθρώπους από την πρώτη στιγμή της αποπεράτωσής τους μέχρι σήμερα και οι οποίοι, από όλα τα σημεία του πλανήτη που βρέθηκαν στην πόλη μας, ζήτησαν τη φιλοξενία τους σε αυτά.

Πλήθος απόρων φοιτητών και φοιτητριών έχουν κατά καιρούς φιλοξενηθεί σε αυτά και συνεχίζουμε με τον ίδιο ζήλο και ζέση το φιλανθρωπικό έργο του Ιερού Ναού του Αγίου Νεκταρίου όπως το οραματίστηκαν οι κτήτορές του."

Το κείμενο είναι του κ. Ιωάννου Πυροβολάκη (τέως Προισταμένου ‘Αθμιας εκπαίδευσης).

https://www.inanx.gr/enoria/naos/

Η Πατριαρχική Εκκλησιαστική Σχολή Κρήτης συμμετέχει κάθε χρόνο με όλο της το δυναμικό στις εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Νεκταρίου στα Παχιανά: